Analyseren
Eindelijk, hoogste tijd om weer even een en ander te melden. Maart 2015 schrijven we inmiddels weer. De winter ligt, naar we mogen verwachten, achter ons.
In Ell bij de maatschap zijn de uien reeds gezaaid en bij Zahorie Farms zitten de eerste 100 ha zomergerst "erin". Er wordt volop kunstmest gestrooid op de wintergewassen. Op onze locaties in Dolna Krupa, Kopcany en Zahorska Ves zijn de gewassen prima door de winter gekomen. Levare was vóór de winter al nat waardoor hier alleen koolzaad gezaaid is in de herfst. Op enkele percelen hebben we enige waterschade door plasvorming. Typerend voor de Levare streek. Rond het weekend (plm 15 mrt) zullen in Ell de eerste aardappelen gepoot worden, in Levare hopen we hiermee enkele dagen later ook een begin te maken. Hopelijk gaan we een “boervriendelijk” groeiseizoen tegemoet met eveneens “boervriendelijke” prijzen. Wat de aardappelen betreft, deze worden bijna allemaal op contract geteeld. De andere gewassen zoals koolzaad, tarwe, gerst, soja en korrelmais is toch een beetje ander verhaal. Deze probeert Chris vanaf ongeveer nu tot aan en na de oogst met enige regelmaat te verkopen. Dit om prijsrisico’s proberen te beperken. Alleen is het soms moeilijk te bepalen cq te verwachten wat de prijs in een aankomende periode gaat doen.
Hier wil ik even dieper op ingaan.
Met de informatie die tegenwoordig iedere dag op ons afkomt weten we binnen een paar uur wat zich waar dan ook ter wereld afspeelt. Ook op marktgebied worden we bijna iedere dag met oogstverwachtingen en prognoses, met de daarbij weer te verwachten prijsontwikkelingen, om de oren geslagen. De zogenaamde ”marktanalisten” doen hun best om ons van de meest verse informatie te voorzien. Met de oprechtheid van deze berichtgeving heb ik soms toch enige moeite. Enkele voorbeelden van de laatste jaren: We zijn nog maar net aan het koolzaad zaaien of de eerste berichten over een wereldwijde gigantische areaaluitbreiding of krimp worden al gepubliceerd. Het zelfde gebeurt met de wintertarwe. Half oktober,als het zaaizaad nog niet in de grond zit, wordt al ingeschat door de heren “specialisten” dat we record opbrengsten gaan halen of dat er tekorten komen.
Bodemherbicide spuiten op pasgezaaide uien. Toch maar investeren ondanks verstoorde marktsituatie?
Dat hierover gespeculeerd wordt is een prima zaak. Meten is weten. Echter, wat toch wel enigszins opvallend is in deze is dat vanaf dat de producten gezaaid zijn tot aan de oogst de tendens van de voorspellingen op z’n zachtst gezegd erg vaak prijsdrukkend is. Areaaluitbreiding, genoeg regen, geen extreme winter, etc. Alles wordt aangehaald om de ha opbrengsten toch maar zo hoog mogelijk in te schatten. Hier maken de grote spelers op de markt dankbaar gebruik met hun voorinkopen. Ik denk dat de grote spelers op de wereldmarkt op z’n zachtst gezegd enige baat hebben bij deze stemmingmakerij. Het brengt op z’n minst toch enige onzekerheid bij de 100duizenden agrarische ondernemers waar ook ter wereld. Enkele grote spelers (lees kopers) kunnen nu eenmaal makkelijker de markt een bepaalde richting induwen dan al die individuele boeren, ook al zijn deze soms wel aangesloten bij een, meestal min of meer regionale, belangenbehartiginggroep. Ik heb het idee dat de heren Analisten toch wel een beetje naar de pijpen van de grotere handelaren/speculanten dansen. Want wat blijkt de laatste jaren met de analyses: op het moment dat de oogst voor een groot gedeelte binnen is komen de eerste herzieningen op de eerder gemaakte prognoses. Frappant is toch dat er al 2 jaren op rij de opbrengsten na de oogst naar beneden moesten worden bijgesteld met kleinere voorraden of hoger gebruik dan verwacht was. Voor de boeren toch wel een beetje zuur. Om aan hun verplichtingen te kunnen voldoen wordt het grootste gedeelte voor of tijdens de oogst verkocht waardoor profiteren van de marktopleving maar voor een deel ten goede komt aan de producent. Ik moet hierbij wel de kanttekening maken dat je als boer soms door heel vroeg te verkopen wel kunt profiteren van de opgelopen marktprijzen van het aflopende seizoen.
Met prijzen die niet aanmoedigen om direct zaken te doen is het voor koper en verkoper misschien een optie om wel leverings-afname-afspraken te maken, dit om logistieke problemen tijdens de oogst te voorkomen, en de prijs te koppelen aan de beursprijs (beursprijs Parijs is in deze een gangbare norm) of deze op een later moment vast te stellen. Het blijft al met al een hele “prakkezatie” om hierin de juiste keuze te maken. Ik moet eerlijk zeggen dat ik vind dat Chris hierin best een kouwe kikker is die zich hierbij niet gek laat maken. Op het moment dat je een prijsafspraak maakt denk je dat je het voor dat moment goed doet. Achteraf zeggen dat het goed was of beter had gekund is altijd makkelijk.
Nog even wat de analisten betreft: ik denk dat nogal wat van deze personen min of meer aangestuurd worden door genoemde wereldspelers en het is nou eenmaal zo “Wiens brood men eet, wiens woord men spreekt”
Dit alles neemt niet weg dat we er met z’n allen weer zin in hebben om er een leuk jaar van te maken. In Ell bij Chris en Petra en uiteraard ook voor Annie en mij zelfs een beetje extra leuk omdat daar ergens begin mei een tweede Breukersje geboren wordt.
Rest mij nog ”last but not least” te melden dat Martijn de keuze heeft gemaakt om een nieuwe uitdaging aan te gaan. 10 Jaar is hij bij ons in dienst geweest. Vanaf begin Maart versterkt hij het verkoopteam bij Intrak. Met zijn vader Har als leermeester heb ik er alle vertouwen in dat dit helemaal goed komt met hem.
Martijn, nogmaals bedankt voor 10 jaar topinzet en alle succes in je nieuwe uitdaging
Zoals altijd staat de titel van de blog in de laatste zin: Analiseren
Ley Breukers